Kedilerin Özellikleri
Kediler, evde bakılan evcil hayvanlar arasında en fazla tercih edilenlerden biridir. Faydaları açısından insanlar tarafından ilk evcilleştirilen hayvanlar arasında yer almışlardır. Tarihte bilinen en eski örnek, eski Mısır'da kedilerin evcil hayvan olarak bakılmasıdır. Mısır medeniyeti kediyi sevmiş ve tanrılaştırmıştır. Tahılların fare ve kuşlardan korunması için kullanılmıştır. Eski Mısır'da Bastet adı verilen tanrıça kedi başlı olarak simgelenmiştir. Buradan dünyaya yayılan kediler, günümüzde yaygın şekilde evlerde bakılmaktadır. Kedilerin özellikleri sadece vücut yapılarıyla değil, zekâsı ve duyusal özellikleriyle de incelenmeye değerdir.
Kedilerin Vücut Yapıları
Kediler, omurgalı memeliler sınıfının etobur takımı içinde yer alır ve oldukça çeviktirler. Vücut yapıları çevik olmaları için elverişli özelliklere sahiptir.
- Gözler: Kediler farklı göz renklerine sahip olabilirler. Bazen gözlerinin birbirinden farklı renklerde olduğu da görülür. Göz bebeklerindeki iris, hızlı bir şekilde büzülme ve açılma özelliğine sahiptir. Güçlü ışıkta büzülen iris, kedilerin göz bebeğini ince bir çizgiye dönüştürür. Işık az olduğunda, karanlıkta iris gevşer ve göz bebeği en geniş haline gelir. Kediler, az ışıkta bile çoğu hayvandan daha iyi görme yeteneğine sahiptir. Ancak tamamen karanlıkta görmeleri mümkün değildir. Karanlık ortamda gözün irisi açılır ve göz tamamen göz bebeği durumuna gelir. Gelen az ışık bile yansıyarak, kedinin gözünün parlamış olduğu hissini uyandırır.
- Bıyıklar: Kedilerin karanlıkta çarpmadan yürümesine bıyıkları yardımcı olur. Karanlık olduğunda kediler bıyıklarını öne uzatır. Herhangi bir yere değen bıyıklar, kedilere engellerin olduğunu haber verir.
- Dişler ve Pençeler: Kedilerde ön ayaklarda beş parmak, arka ayaklarda dört parmak bulunur. Parmaklarının ucunda kıvrık tırnaklar vardır. Tırnaklar özel kaslarla dışarı çıkarılır ve içeriye çekilir. Tırnakları içeride olduğunda, sessiz adımlarla kediler istedikleri yere gidebilir ve avlarını kolayca avlayabilirler. Bazen tırnaklarını eşyaları tırmalamak için kullanırlar; bu, tırnaklarında değişen kabukların temizlenmesi içindir. Kedilerde toplamda 30 adet diş bulunur. En küçük dişler öndeki kesici dişlerdir. Azı dişleri daha büyük ve oldukça gelişmiştir. Köpek dişleri ise avlarını yakalamak için özelleşmiştir.
Kedilerin Zekâsı ve Duyu Organları
Kediler, oldukça keskin duyusal özelliklere sahiptir. Dokundukları eşyaları sadece dokunarak bile anlarlar. İnsanların duyamayacağı sesleri duyar, ayak seslerini ayırt ederler. Balık kokusu gibi kokuları oldukça uzaktan hisseder ve besinlerini koklayarak bulurlar. Beğenmedikleri besinleri yemezler.
Kedilerin zekâsı, köpeklerin ardından gelir; yani oldukça zekidirler. Olayları inceler, güçlü bir hafızaya sahiptirler. Kendilerine karşı iyi ve kötü davranışları hemen hisseder, tecrübeleriyle olaylar arasında bağlantı kurarlar. Yemeğin hazırlandığını kaşık, çatal sesinden, besinleri buzdolabı sesinden, et paketinden anlayabilirler. Evde kapı kolunu açabilir, zili çalabilirler.
Kendilerine iyi davranan kişilere daha yakın olurlar, ancak oldukça kıskanç ve irade sahibidirler. İnatçı bir yapıları vardır. Evde tek başına bakılan kedilerin yanına başka bir kedi getirilirse, hemen tepki gösterir ve üzülürler. Hatta evi bile terk edebilirler.
Kedilerin Diğer Özellikleri
- Kedilerin suyu sevmedikleri bilinir, ancak iyi yüzücüdürler. Kulaklarına su kaçmasın diye kulaklarını aşağıya indirirler.
- Korktukları zaman sırtları kamburlaşır ve tüyleri diken gibi olur. Bu, olduklarından iri ve ürkütücü görünmek için yaptıkları bir harekettir.
- Mırıltı sesi kedilere has bir özelliktir. Kedilerde iki farklı ses teli bulunur. Esas ses telleri aşağıda olanlardır ve miyavlamayı bununla yaparlar. Üst ses tellerinde zarlar bulunur. Keyfi yerinde olan kediler ses tellerini gevşetir ve bu zarlardan havanın geçmesine izin verir. Tellerin titreşmesiyle birlikte kedilerde mırıltı dediğimiz ses çıkar. Bu özellik, kedilerle aynı familyadan olan puma, kaplan gibi hayvanlarda da vardır.
- Kediler ortalama olarak 14 yıl yaşarlar. Ancak 19 yıl yaşayan kediler de vardır. Nadiren 21 yıl yaşayan kedilere de rastlanır.
|